Je emoties onder controle krijgen

Waarschijnlijk komt het je wel bekend voor; je hebt dingen gezegd waar je achteraf spijt van had. Je zei of deed iets uit woede, onmacht of verdriet. Emoties namen de overhand en je floepte het er zo uit. Op dit soort momenten wil je eigenlijk dat je beter bent in je emoties onder controle houden.

Je emoties onder controle houden betekent niet dat je je emoties moet wegstoppen of negeren. Om ze onder controle te krijgen is het juist de bedoeling ze te herkennen en erkennen. Dit is de eerste en belangrijkste stap. Je voelt een emotie, erkent het en probeert dan te ontdekken waarom je die emotie op dat moment ervaart.

Vooral boosheid (secundaire emotie) is een emotie die je erg in de weg kan staan. Boosheid ontstaat vaak doordat je je al kwetsbaar of onzeker (de primaire emotie) voelt. Met boosheid verberg je dus meestal een onderliggende (primaire) emotie. En je probeert met boosheid deze primaire emoties te verbloemen, zodat men je kwetsbaarheid niet ziet en zodat je die zelf ook niet onder ogen hoeft te komen.

Wat kun je doen om je emoties onder controle te krijgen?

Probeer te achterhalen wat de achterliggende oorzaak van jouw boosheid is. Doe dit meteen zodra je de eerste tekenen boosheid aan voelt komen. Het zal wat tijd kosten jezelf dit aan te leren, maar je zult zien dat dit na een tijdje automatisch zal gaan en je boosheid geen kans meer heeft om eruit te komen. Je gebruikt hier dus mindfulness om jezelf bewust te maken van je emoties, voordat het escaleert.
Voorbeeld: je bent te laat opgestaan en je moet je haasten om op tijd te komen. Je kind schiet volgens jou niet genoeg op en je wordt boos op je kind. Waarschijnlijk is je kind zich van geen kwaad bewust en ben jij ook eigenlijk helemaal niet boos op je kind. Je bent teleurgesteld in jezelf dat je niet op tijd bent opgestaan.

Je zou ook kunnen kijken of je dit bij anderen kan toepassen. Als je ziet dat iemand boos is, probeer te bedenken wat er écht achter kan zitten. Hoe beter je hierin wordt, hoe beter je mensen zult begrijpen. En mensen voelen zich meer gehoord, een oplossing is sneller gevonden en jouw contact met mensen zal verbeteren.

Waarom dit zo belangrijk is

Je emoties en gedachten bepalen grotendeels hoe jouw dag verloopt. Als je chagrijnig bent, zal je dag waarschijnlijk niet soepel verlopen. Je blijft dan vaak de hele dag in een negatieve sfeer hangen. Als je in een goede bui bent, laat je dat niet zo snel verpesten door een ander of door regen.

Ook bepaalt het hoe je contact met de mensen om je heen verloopt. Laat je vaak je negatieve emoties de overhand nemen, dan vermijden mensen jou soms liever. Je komt dan onvoorspelbaar of opvliegend op ze over. Als je vrolijk bent zullen de mensen makkelijker contact met je maken.

Soms maak je keuzes waar je achteraf spijt van hebt. Misschien geef je te makkelijk geld uit als je heel vrolijk bent of rijd je te hard als je boos bent. Of het maakt het lastiger je doelen te bereiken: je bent geïrriteerd en daardoor eet je weer ongezond, terwijl het eigenlijk je doel was om gezonder te leven.

Als je je emoties de baas kunt zijn zal je dus een hoop minder spijtgevoelens ervaren.

Tip: regelmatig mediteren is ook een goed hulpmiddel om je (onderliggende) emoties te herkennen.